Slide background

Βάλια Κάλντα

Εθνικός Δρυμός Πίνδου

Ο Εθνικός Δρυμός Πίνδου είναι ένας από τους σπουδαιότερους Εθνικούς μας Δρυμούς.Ιδρύθηκε με το Β.Δ. 487/1966 που δημοσιεύθηκε στο 120/1966 φύλλο της εφημερίδας της Κυβέρνησης.

Αποτελεί μια απομονωμένη περιοχή στο Βόρειο τμήμα της Πίνδου. Έχει συνολική έκταση 68.990 στρέμματα και αποτελείται από τον πυρήνα με έκταση 33.490 στρ. και την περιφερειακή ζώνη προστασίας με έκταση 35.500 στρ.

  • Από την συνολική έκταση των 68.990 στρ τα 48.718στρ ποσοστό 70,62% ανήκουν στο Ν. Γρεβενών και τα υπόλοιπα 20.272στρ ήτοι ποσοστό 29,38% ανήκουν στον Ν. Ιωαννίνων.
  • Από την συνολική έκταση των 33.490στρ του Πυρήνα του Δρυμού τα 29.658στρ ήτοι ποσοστό 88,56% ανήκουν στο Ν. Γρεβενών και τα 3.832στρ ήτοι ποσοστό 11,44% ανήκουν στον Ν. Ιωαννίνων.
  • Από την συνολική έκταση των 35.500στρ της ζώνης προστασίας τα 19.060στρ ήτοι ποσοστό 53,69% ανήκουν στο Ν. Γρεβενών και τα 16.440στρ ήτοι ποσοστό 46,31% ανήκουν στον Ν. Ιωαννίνων.

Περιλαμβάνει την κοιλάδα της Βάλια – Κάλντα (είναι βλάχικη λέξη και σημαίνει «Ζεστή κοιλάδα».Ονομάζεται έτσι γιατί εμφανίζει σημαντικές θερμοκρασιακές διακυμάνσεις στη διάρκεια του 24ώρου, με πολύ υψηλές θερμοκρασίες κατά την διάρκεια της ημέρας χωρίς νέφωση και πολύ χαμηλές κατά τη διάρκεια της νύχτας), του Αρκουδορέματος, τα βουνά Λύγκος και Μαυροβούνι(Φλέγκα 2.159μ) μέχρι τις κορυφές του βουνού Αυγό(Υψ.2.177μ).

Η γεωλογική συγκρότηση του Δρυμού αποτελείται από πετρώματα της ομάδας του φλύσχη με αρκετό οφείτη, γάβρο, ασβεστόλιθο και δολομίτη με κυρίαρχη εμφάνιση του σερπεντίνη. Τα εδάφη του Δρυμού σχηματίστηκαν από την αποσάθρωση του περιδοτίτη και του σερπεντίνη. Είναι αργιλώδους, αργιλοπηλώδους υφής, όξινης χημικής αντίδρασης και πλούσια σε μαγνήσιο και σίδηρο ενώ πολλές φορές περιέχουν τοξικές συγκεντρώσεις χρωμίου, νικελίου, μαγγανίου και αλουμινίου.

Η παγωμένη «Ζεστή κοιλάδα» πήρε τ’όνομά της κατ’ευφημισμό , καθώς απότελεί μία από τις πιο κρύες και υγρές περιοχές της Ελλάδας.

Το κλίμα είναι ορεινό-μεσογειακό από τα πλουσιότερα στην Ελλάδα σε κατακρημνίσματα(1.500mm/έτος) και χιονοπτώσεις. Τα καλοκαίρια είναι δροσερά με αρκετές τοπικές βροχές. Η νέφωση είναι υψηλή και οι παγετοί συνηθισμένοι από τον Οκτώβριο μέχρι τον Μάϊο ενώ το χιόνι καλύπτει τον Δρυμό 7 με 8 μήνες το χρόνο.

Το τοπίο είναι εντυπωσιακό και εκτός από την ποικιλία μορφολογικών και βλαστητικών χαρακτηριστικών, τονίζεται ακόμη από τεράστιους γκρεμούς και ορμητικά ρέματα. Το περιβάλλον είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την διαβίωση μιας τεράστιας ποικιλίας ειδών απ’ το ζωικό και το φυτικό βασίλειο.

Καλύπτεται από πυκνά δάση Μαύρης – Λευκόδερμης Πεύκης και Οξυάς, αποτελεί δε καταφύγιο για πολλά είδη πουλιών, ανάμεσα στα οποία είναι και ορισμένα σπάνια αρπακτικά (γύπας- βασιλαετός) και μεγάλα θηλαστικά (αρκούδα – αγριόγιδο- ζαρκάδι) που έχουν εξαφανισθεί απ’ τις περισσότερες περιοχές της Χώρας. Ολόκληρη η περιοχή αποτελεί ίσως τον πιο σημαντικό βιότοπο της Χώρας μας για την καφετιά αρκούδα.

Ο Δρυμός της Πίνδου σαν γενική διαπίστωση Ελλήνων και ξένων ειδικών, χαρακτηρίζεται μοναδικός από βιολογικό, οικολογικό και ερευνητικό ενδιαφέρον. Συνδυάζει το αισθητικό τοπίο μεγάλης αξίας, τον βιότοπο με μεγάλη ποικιλότητα χλωρίδας και πανίδας, πολυποίκιλη γεωμορφολογική σύνθεση, αισθητικότητα και μοναδικότητα σε Εθνική και Ευρωπαϊκή κλίμακα.

Με μια πρώτη διερεύνηση, καταμετρήθηκαν 30 είδη δέντρων και θάμνων με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, 120 είδη ποώδους βλάστησης με χαρακτηριστικό την εμφάνιση του ενδημικού είδους Centaurea vlachorum και 18 είδη ορχεοειδών.

Η αξία της περιοχής της Βάλια – Κάλντας και η ανάγκη για την προστασία της έχει αναγνωρισθεί όχι μόνο με την κήρυξη της σας Εθνικό Δρυμό απ’ το 1966, αλλά και σε πανευρωπαϊκή κλίμακα με την ένταξη της στο δίκτυο των ιδιαίτερα προστατευόμενων περιοχών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (άρθρο 4 οδηγία 75/409). Ακόμα πρόσφατα η ίδια περιοχή έχει ενταχθεί σε ειδικό πρόγραμμα που χρηματοδοτεί η Ε.Ο.Κ. για τη λήψη των επειγουσών μέτρων για την προστασία και την ορθολογική διαχείριση των πληθυσμών της καφετιάς αρκούδας στην Ελλάδα και την Ιταλία.