Project Description

Slide background

Αρίστη

Slide background

Αρίστη

Η παλαιότερη ονομασία του χωριού ήταν Αρτσίστα. Το τοπωνύμιο αυτό προέρχεται από φυτώνυμο, το αλβανικό arrc-i την κατάληξη –ishte ή το άρθρο –ishta που σημαίνει τόπος που αναπτύσσεται ένα είδος θάμνου ή δένδρου ή χόρτου. Το χωριό είναι χτισμένο στις πλαγιές των βουνών Κουδουνάτα και Γκραμπάλα, σε υψόμετρο 650 μ. και σε απόσταση 47 χλμ. από τα Ιωάννινα.

Η παράδοση αναφέρει ότι το χωριό κατοικήθηκε από τους κατοίκους του Βόπατη, χωριού απέναντι από την Αρίστη, οι οποίοι επειδή στην περιοχή της έπεφταν βράχοι και σκότωναν ανθρώπους και ζώα, αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το χωριό τους.

Επίσης οικογένειες από τον Άγιο Μηνά μετακόμισαν στην Αρτσίστα. Οι κάτοικοί της ταξίδευαν ως επί το πλείστον στη Σερβία. Οι γυναίκες που έμεναν πίσω, εργάζονταν σκληρά και πολλές φορές πάντρευαν τα ανήλικα παιδιά τους.

Το 1380 το χωριό οχυρώθηκε από τον Δεσπότη της Ηπείρου για να αντιμετωπίσει τους Τούρκους. Ήταν από τα πρώτα χωριά στα οποία συστάθηκαν σχολεία και από το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα διατηρούσε αλληλοδιδακτικό, το 1895 ελληνικό ενώ από το 1900 και Παρθεναγωγείο.

Μια ώρα και μισή δυτικά της Αρίστης, υπάρχει μικρή λίμνη, η «λίμνη της Αρτσίστας». Στην ανατολική της όχθη υπάρχει μεγάλος λόφος, όπου είναι τα ερείπια του Γκαλμπάχι (χωριό 20 οικιών που διαλύθηκε γύρω στο 1840).

Μια ώρα δυτικά της λίμνης βρίσκονται τα 100 καλύβια όπου έμεναν οι γυναίκες που καλλιεργούσαν τα γύρω χωράφια.

Κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940 η περιοχή αποτελεί την αμυντική γραμμή των ελληνικών δυνάμεων και τα υψώματα του χωριού, η περίφημη και οχυρωμένη Γκραμπάλα, στάθηκαν απροσπέλαστα για τους Ιταλούς.

Στο χωριό Αρίστη υπάγεται διοικητικά και ο οικισμός Βίκος ή Βιτσικό. Υπάρχουν διαφορετικές εκδοχές για το τοπωνύμιο. Η πρώτη εκδοχή υποστηρίζει ότι η λέξη Βιτσικό έχει σλάβικη ρίζα και σημαίνει «τόπος όπου βρίσκονται φασόλια», ενώ η αντίθετη άποψη υποστηρίζει ότι έχει αλβανική ρίζα και σημαίνει γέφυρα από μονόξυλο, η περάστρα.

Ο οικισμός είναι κτισμένος σε υψόμετρο 770 μέτρα, στη δυτική είσοδο της χαράδρας του Βίκου, από όπου πήρε και το όνομα του.

Η θέση στην οποία είναι κτισμένος ο οικισμός προσφέρει εκπληκτική θέα προς όλες τις κατευθύνσεις αλλά κυρίως προς την μεριά της χαράδρας του Βίκου, με τις πηγές του ποταμού Βοϊδομάτη και το εξωκκλήσι της Παναγίας να διακρίνονται ακριβώς κάτω από τον οικισμό και ένα αρκετά μεγάλο μέρος της χαράδρας να είναι ορατό από τα παρατηρητήρια.

Ολα τα Χωρια